Thực trạng đăng ký kinh doanh của startup Việt Nam Xu hướng chuyển sang Singapore và thách thức trong huy động vốn

Trong bối cảnh phát triển kinh tế hiện nay, startup Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình huy động vốn và mở rộng kinh doanh. Một xu hướng đáng chú ý là việc nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam chọn đăng ký kinh doanh tại Singapore để thuận lợi hơn trong việc huy động vốn và IPO, mặc dù quốc đảo này không phải là thiên đường thuế. Bài viết này sẽ phân tích sâu về thực trạng này, các rào cản mà startup Việt Nam gặp phải khi huy động vốn trên sàn chứng khoán trong nước, và đề xuất một số giải pháp để cải thiện môi trường kinh doanh cho các doanh nghiệp khởi nghiệp.

1. Xu hướng đăng ký kinh doanh của startup Việt Nam tại Singapore

1.1. Lý do startup Việt Nam chọn Singapore

Nhiều startup Việt Nam đang chọn đăng ký kinh doanh tại Singapore vì những lý do sau:

• Môi trường kinh doanh thuận lợi và ổn định
• Hệ thống pháp lý minh bạch và bảo vệ nhà đầu tư tốt
• Cơ hội tiếp cận nguồn vốn đầu tư quốc tế dễ dàng hơn
• Quy trình IPO đơn giản và nhanh chóng hơn so với Việt Nam

1.2. So sánh môi trường đăng ký kinh doanh giữa Việt Nam và Singapore

1.3. Tác động của xu hướng này đối với nền kinh tế Việt Nam

Xu hướng startup Việt Nam đăng ký kinh doanh tại Singapore có thể gây ra những tác động sau:

• Mất nguồn thu thuế tiềm năng
• Giảm cơ hội phát triển thị trường vốn trong nước
• Khó khăn trong việc quản lý và giám sát hoạt động của doanh nghiệp
• Tạo áp lực cải cách môi trường kinh doanh tại Việt Nam

2. Rào cản trong huy động vốn của startup Việt Nam trên sàn chứng khoán trong nước

2.1. Điều kiện niêm yết khắt khe

Theo Luật chứng khoán, để một doanh nghiệp đủ điều kiện lên sàn chứng khoán cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Có báo cáo tài chính kiểm toán
• Vốn chủ sở hữu tối thiểu 30 tỷ đồng
• Không có lỗ lũy kế
• Kinh doanh có lãi 2 năm liên tiếp

Những yêu cầu này tạo ra rào cản lớn cho các startup, vốn thường có quy mô nhỏ và chưa ổn định về tài chính trong giai đoạn đầu phát triển.

2.2. Quy trình hồ sơ niêm yết phức tạp và kéo dài

TS Lê Xuân Nghĩa chỉ ra rằng, sau những vụ việc về thao túng chứng khoán, nhiều doanh nghiệp phải mất từ 6 tháng đến cả năm để hoàn thiện hồ sơ niêm yết. Điều này gây trở ngại lớn cho các startup muốn huy động vốn nhanh chóng để tăng trưởng.

2.3. Sự chênh lệch giữa vốn tín dụng và vốn hóa thị trường chứng khoán

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu:

• Tỷ lệ vốn tín dụng/GDP năm 2023: khoảng 127%
• Tỷ lệ vốn hóa thị trường chứng khoán/GDP: chỉ đạt 87%

Sự chênh lệch này cho thấy doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các startup, đang phụ thuộc quá nhiều vào vốn tín dụng từ các tổ chức tín dụng thay vì huy động vốn qua kênh chứng khoán.

3. Thách thức của startup Việt Nam trong quá trình IPO

3.1. Thiếu kiến thức và kinh nghiệm về IPO

Nhiều startup Việt Nam còn thiếu kiến thức và kinh nghiệm về:

• Xây dựng lộ trình tài chính
• Nắm rõ hành lang pháp lý
• Tuân thủ luật pháp trong quá trình IPO

3.2. Khó khăn trong việc đáp ứng yêu cầu minh bạch thông tin

Khi trở thành công ty đại chúng, doanh nghiệp phải đối mặt với các yêu cầu nghiêm ngặt về:

• Sổ sách kế toán
• Báo cáo quản trị
• Báo cáo tài chính
• Báo cáo phát thải nhà kính
• Báo cáo ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị)

3.3. Áp lực cạnh tranh sau IPO

Sau khi IPO, startup Việt Nam sẽ phải đối mặt với:

• Áp lực từ nhà đầu tư về kết quả kinh doanh
• Cạnh tranh gay gắt trên thị trường chứng khoán
• Thách thức trong việc duy trì tăng trưởng và giá trị cổ phiếu

4. Giải pháp để cải thiện môi trường huy động vốn cho startup Việt Nam

4.1. Đơn giản hóa quy trình niêm yết

Cần có những cải cách để đơn giản hóa quy trình niêm yết, bao gồm:

• Rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ
• Giảm bớt các yêu cầu về tài chính đối với startup
• Tạo ra một sàn giao dịch riêng cho các doanh nghiệp khởi nghiệp

4.2. Tăng cường hỗ trợ tư vấn cho startup

Chính phủ và các tổ chức liên quan cần:

• Tổ chức các chương trình đào tạo về IPO cho startup
• Cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý và tài chính miễn phí hoặc chi phí thấp
• Xây dựng mạng lưới kết nối giữa startup và các chuyên gia trong lĩnh vực IPO

4.3. Phát triển hệ sinh thái đầu tư cho startup

Để tạo điều kiện thuận lợi cho startup huy động vốn, cần:

• Khuyến khích sự tham gia của các quỹ đầu tư mạo hiểm
• Tạo cơ chế ưu đãi thuế cho các nhà đầu tư vào startup
• Phát triển các nền tảng gọi vốn cộng đồng (crowdfunding) cho startup

5. Vai trò của chính sách trong việc thu hút startup Việt Nam đăng ký kinh doanh trong nước

5.1. Cải cách thủ tục hành chính

Để thu hút startup đăng ký kinh doanh tại Việt Nam, cần:

• Đơn giản hóa quy trình đăng ký doanh nghiệp
• Áp dụng công nghệ số trong thủ tục hành chính
• Tạo cơ chế một cửa cho startup

5.2. Chính sách ưu đãi thuế

Chính phủ cần xem xét:

• Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho startup trong giai đoạn đầu
• Miễn giảm thuế cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển
• Tạo cơ chế thuế linh hoạt cho các mô hình kinh doanh mới

5.3. Hỗ trợ tài chính và đào tạo

Cần có các chương trình:

• Cấp vốn hỗ trợ ban đầu cho startup có tiềm năng
• Đào tạo kỹ năng quản lý và phát triển doanh nghiệp
• Tạo cơ hội kết nối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước

6. Xu hướng phát triển của thị trường IPO cho startup Việt Nam

6.1. Sự xuất hiện của các sàn giao dịch chuyên biệt cho startup

Trong tương lai, có thể sẽ xuất hiện:

• Sàn giao dịch dành riêng cho startup công nghệ
• Thị trường giao dịch cổ phiếu chưa niêm yết (OTC) cho startup
• Các nền tảng giao dịch cổ phần tư nhân online

6.2. Sự tham gia của các nhà đầu tư quốc tế

Thị trường IPO Việt Nam sẽ ngày càng thu hút:

• Các quỹ đầu tư mạo hiểm quốc tế
• Nhà đầu tư cá nhân từ các thị trường phát triển
• Các công ty đa quốc gia tìm kiếm cơ hội M&A

6.3. Xu hướng IPO đa quốc gia

Startup Việt Nam có thể sẽ:

• IPO đồng thời trên nhiều sàn giao dịch
• Niêm yết gián tiếp thông qua các công ty con ở nước ngoài
• Tham gia vào các quỹ ETF chuyên biệt cho startup Đông Nam Á

Kết luận

Xu hướng startup Việt Nam đăng ký kinh doanh tại Singapore để thuận lợi trong việc huy động vốn và IPO đang đặt ra nhiều thách thức cho môi trường kinh doanh trong nước. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự nỗ lực từ nhiều phía: Chính phủ cần cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường pháp lý thuận lợi; các cơ quan quản lý cần đơn giản hóa quy trình niêm yết và IPO; các tổ chức tư vấn cần hỗ trợ startup trong quá trình chuẩn bị IPO. Đồng thời, bản thân các startup cũng cần nâng cao năng lực quản trị và minh bạch thông tin để sẵn sàng cho quá trình trở thành công ty đại chúng. Với những nỗ lực này, Việt Nam có thể xây dựng một hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ, thu hút được các doanh nghiệp tiềm năng đăng ký kinh doanh và phát triển lâu dài trong nước.

Xem thêm: Dịch vụ thành lập công ty trọn gói

Tác giả: Lan kế toán